เหรียญที่ระลึกสร้างพระเจดีย์สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)วัดมงกุฎฯเนื้อทองแดงปี2511

เหรียญที่ระลึกสร้างพระเจดีย์สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จ


พระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)วัดมงกุฎฯเนื้อทองแดงปี2511


ขนาดกว้าง2เซนติเมตร ความยาวเหรียญสูง3.5เซนติเมตร


สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฐายี)

สกลมหาสังฆปริณายก

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฐายี)

สมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ 16

ดำรงพระยศ          26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508 - 18 ธันวาคม พ.ศ. 2514 (6 ปี 22 วัน)

สถาปนา                26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508

พระบรมมหาราชวัง

ก่อนหน้า                สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทโย)

ถัดไป      สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณฺณสิริ)

พรรษา    54 ปี

สถิต        วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร

นิกาย      ธรรมยุติกนิกาย

ประสูติ   16 มกราคม พ.ศ. 2440

บ้านโป่ง , เมืองราชบุรี

สิ้นพระชนม์            18 ธันวาคม พ.ศ. 2514 (74 ปี 336 วัน)

อำเภอบางพลี , จังหวัดสมุทรปราการ

พระชนก หงศ์ ศิริสม

พระชนนี จีน ศิริสม

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช พระนามเดิม จวน ศิริสม ฉายา อุฎฺฐายี สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 16 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สถิต ณ วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร ทรงดำรงตำแหน่งเมื่อปี พ.ศ. 2508 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงดำรงตำแหน่งอยู่ 7 พรรษา สิ้นพระชนม์จากอุบัติเหตุทางรถยนต์ เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2514 สิริพระชันษา 74 ปี

พระประวัติ

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช มีพระนามเดิมว่า ลำจวน ศิริสม ภายหลังเปลี่ยนพระนามเป็น จวน[1] ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2440 ที่อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เมื่อพระชันษาได้ 9 ปี ได้เข้ามาศึกษาชั้นประถมศึกษาที่โรงเรียนวัดคฤหบดี จังหวัดธนบุรี จนจบชั้น ป. 3 แล้วกลับภูมิลำเนา

ถึงปี พ.ศ. 2452 ทรงจบชั้นมัธยมศึกษา แล้วเข้าเรียนต่อที่โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ได้ไม่นานต้องลาออกเพราะประชวรโรคเหน็บชา ถึงปี พ.ศ. 2453 ทรงไปศึกษาอยู่กับพระมหาสมณวงศ์ (แท่น โสมทดฺโต) เจ้าอาวาสวัดมหาสมณารามราชวรวิหาร (วัดเขาวัง) จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นพี่ชายของพระอัยกา (ตา) จนพระองค์มีพระชันษา 16 ปี จึงได้มาศึกษาพระปริยัติธรรมกับพระอริยมุนี (แจ่ม จตฺตสลฺโล) ที่วัดมกุฏกษัตริยาราม

วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2457 ได้บรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดมกุฏกษัตริยาราม โดยมีพระธรรมปาโมกข์ (ถม วราสโย) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระอริยมุนี (แจ่ม จตฺตสลฺโล) เป็นพระสรณคมนาจารย์ และอุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2460 โดยมีพระธรรมปาโมกข์ (ถม วราสโย) เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระราชกวี (แจ่ม จตฺตสลฺโล) เป็นพระกรรมวาจาจารย์[2]

ระหว่างดำรงสมณเพศได้ทรงแสดงพระปรีชาสามารถในทางวิชาการ โดยเป็นบรรณาธิการหนังสือวารสารรายปักษ์สยามวัด ทำให้พระองค์มีความสามารถในการประพันธ์ต่าง ๆ มีโคลง ฉันท์ เป็นต้น

การศึกษา

พ.ศ. 2460 ทรงอุปสมบทเป็นภิกษุ ในปีเดียวกันนี้ทรงสอบได้นักธรรมชั้นตรี และเปรียญธรรม 3 ประโยค

พ.ศ. 2461 สอบได้นักธรรมชั้นโท

พ.ศ. 2462, 2464 และ 2465 สอบได้เปรียญธรรม 4,5 และ 6 ประโยค ตามลำดับ

พ.ศ. 2466 สอบได้นักธรรมชั้นเอก

พ.ศ. 2467, 2470 และ 2472 สอบได้เปรียญธรรม 7,8 และ 9 ประโยค ตามลำดับ

พระสมณศักดิ์

พ.ศ. 2476 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระกิตติสารมุนี[3]

พ.ศ. 2478 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชเวที ตรีปิฎกภูษิต ธรรมบัณฑิต ยติคณิสสร บวรสังฆารามคามวาสี[4]

พ.ศ. 2482 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเวที ตรีปิฎกคุณ สุนทรธรรมภูษิต ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี[5]

พ.ศ. 2488 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมปาโมกข์ ยุตโยคญาณดิลก ไตรปิฎกธารี ธรรมวาที ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี[6]

พ.ศ. 2490 เป็นรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระศาสนโศภน วิมลญาณอดุลย์สุนทรนายก ตรีปิฎกธรรมาลังการภูสิต ธรรมนิตยสาทร อุดมคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี[7]

พ.ศ. 2499 เป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ จาตุรงคประธานวิสสุต พุทธพจนมธุรสธรรมวาที คัมภีรญาณปริยัติกุสโลภาส ภูมิพลมหาราชหิโตปสัมปทาจารย์ วิสารศีลาจารวัตร เวไนยบริษัทประสาทกร ธรรมยุติกคณิสสรมหาสังฆนายก[8]

พ.ศ. 2508 เป็นสมเด็จพระสังฆราชที่ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สุขุมธรรมวิธานธำรง สกลมหาสงฆปรินายก ตรีปิฎกกลากุสโลภาส ภูมิพลมหาราชหิโตปสัมปทาจารย์ อุฏฐายีภิธานสังฆวิสุต ปาวจนุตตมสาสนโสภณ วิมลศีลขันธสมาจารวัตร พุทธศาสนิกบริษัทคารวสถาน วิจิตรปฏิภาณพัฒนคุณ อดุลคัมภีรญาณสุนทร บวรธรรมบพิตร สมเด็จพระสังฆราช[9]

พระกรณียกิจ

พระองค์ได้ประกอบพระกรณียกิจด้านการพระศาสนาเป็นอันมาก พอประมวลได้ดังนี้

ด้านการศึกษา

ทรงชำนาญในอักษรขอม อักษรพม่า อักษรมอญ และอักษรโรมัน จากการที่ได้ตรวจชำระพระไตรปิฎกบางปกรณ์ ตามที่ได้รับมอบ ซึ่งจะต้องสอบทานอักษรไทยกับต้นฉบับอักษรขอม เกี่ยวกับอักษรพม่า และอักษรโรมัน

พ.ศ. 2470 เป็นกรรมการตรวจบาลีไวยากรณ์ในสนามหลวง

พ.ศ. 2471 เป็นกรรมการตรวจนักธรรมชั้นโท-เอกในสนามหลวง เป็นกรรมการตรวจบาลี ประโยค 4-5-6

พ.ศ. 2476 เป็นปีที่เริ่มฟื้นฟูกิจการของมหามกุฏราชวิทยาลัยในยุคใหม่ ทรงรับหน้าที่เป็นกรรมการและอนุกรรมการหลายคณะ คือ อนุกรรมการตรวจชำระแบบเรียน เช่น นวโกวาท และ พุทธศาสนสุภาษิต กรรมการอำนวยการหนังสือธรรมจักษุ กรรมการ อุปนายกและนายกกรรมการมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ตลอดมาจนสิ้นพระชนม์

ด้านการปกครองคณะสงฆ์

พ.ศ. 2477 เป็นกรรมการคณะธรรมยุต

พ.ศ. 2485 เป็นสมาชิกสังฆสภา

พ.ศ. 2486 เป็นผู้รักษาการ ในตำแหน่งสังฆนายก แทนสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) วัดบรมนิวาส

พ.ศ. 2489 เป็นผู้สั่งการในตำแหน่งสังฆนายก แทนสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) วัดเทพศิรินทราวาส

พ.ศ. 2493 เป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การเผยแผ่ ซึ่งมีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) เป็นสังฆนายกสมัยที่ 2[10]

พ.ศ. 2494 เป็นสังฆนายก สมัยที่ 1[11] และสังฆมนตรีว่าการองค์การเผยแผ่[12]

พ.ศ. 2506 เป็นกรรมการเถรสมาคมโดยตำแหน่ง ตาม พ.ร.บ.คณะสงฆ์ พ.ศ. 2505

พ.ศ. 2479 กรรมการพิจารณาร่าง พ.ร.บ. ลักษณะปกครองสงฆ์ ฉบับใหม่

พ.ศ. 2503 เป็นสังฆนายก ครั้งที่ 2[13]

พ.ศ. 2505 เป็นผู้บัญชาการคณะสงฆ์แทนสมเด็จพระสังฆราช

ด้านการต่างประเทศ

เสด็จไปดูการพระศาสนาในประเทศลาว มาเลเซีย สิงคโปร์ อินเดีย เนปาล ศรีลังกา ฮ่องกง ไต้หวัน เกาหลี ญี่ปุ่น เวียดนาม ตามคำเชิญของพุทธบริษัทของประเทศนั้น ๆ ทรงไปร่วมงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ ที่ประเทศญี่ปุ่น เป็นผู้แทนสมเด็จพระสังฆราช (วัดเบญจมบพิตร) ไปร่วมประชุมสังคายนาพระไตรปิฎกที่ ย่างกุ้ง ประเทศพม่า เมื่อปี พ.ศ. 2504

งานเผยแผ่พระศาสนา

ได้ทรงดำเนินการมาโดยตลอดไปรูปแบบต่าง ๆ พอประมวลได้ดังนี้

พ.ศ. 2476 ทรงร่วมกับคณะมิตรสหาย ตั้งสมาคมพุทธศาสนาขึ้นเป็นครั้งแรก คือ พุทธสมาคม เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนา และส่งเสริมการศึกษา

พ.ศ. 2477 เป็นพระคณาจารย์เอกทางเทศนา (ธรรมกถึก)

พ.ศ. 2479 เป็นกรรมการควบคุมการแปลพระไตรปิฎกภาษาบาลี และ

พ.ศ. 2497 เป็นประธานกรรมการจัดรายการแสดงธรรมทางวิทยุในวันธรรมสวนะ

งานพระนิพนธ์

พ.ศ. 2469 ทรงแปลตติยสมันตปาสาทิกา อรรถกถาพระวินัย เพื่อใช้เป็นตำรา

พ.ศ. 2482 ทรงแต่ง รตนตฺตยปฺปภาวสิทฺธิคาถาแทน รตนตฺตยปฺปภาวาภิยาจนคาถา และได้ใช้สวดในพระราชพิธีต่อมา

ยังมีพระนิพนธ์อีกมากกว่า 100 เรื่อง เช่น มงคลในพุทธศาสนา สาระในตัวคน วิธีต่ออายุให้ยืน การทำใจให้สดชื่นผ่องใส และฉันไม่โกรธเป็นต้น และมีพระธรรมเทศนาอีกหลายร้อยเรื่อง ที่สำคัญคือ มงคลวิเศษคาถา ที่แสดงในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

สิ้นพระชนม์

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี) สิ้นพระชนม์โดยอุบัติเหตุทางรถยนต์ในท้องที่อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2514 เวลา 10:05 น. สิริพระชันษา 74 ปี 336 วัน คณะปฏิวัติประกาศให้สถานที่ราชการลดธงลงครึ่งเสา 3 วัน และข้าราชการไว้ทุกข์ 15 วัน เพื่อถวายความอาลัย

เหรียญที่ระลึกสร้างพระเจดีย์สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)วัดมงกุฎฯเนื้อทองแดงปี2511

          ปลุกเสกพร้อมกริ่งวชิรมกุฏ ในหลวงทรงเสด็จเททอง ฯ ค่ะ

                   ในจำนวนวัตถุมงคล  ตามทำเนียบของวัดมงกุฎฯ แล้วนั้น สายของสมเด็จพระสังฆราช (จวน) อดีตสมเด็จพระสังฆราช จะได้รับความนิยมค่อนข้างจะกว้างขวาง แต่ก็ไม่ค่อยมีของให้หมุนเวียนมาก

                    เหตุเพราะ   พระองค์จะอนุญาตให้จัดสร้างได้     เฉพาะกรณีที่จำเป็นเท่านั้น (สายธรรมยุตนิกาย)

                   แม้ว่าเหรียญในทำเนียบของท่านเองก็มีอยู่หลายรุ่น แต่เหรียญบูรณะเจดีย์ ปี 2511 ก็เป็นหนึ่งในเหรียญนิยม

                   เพราะคณาจารย์ทั่วประเทศ  จารแผ่นทอง    ถวายเป็นโลหะชนวนและมีผู้นำชนวนพระกริ่งมากมาย       มาถวายเพื่อร่วมสร้างเหรียญรุ่นนี้

                   พร้อมผ่านพิธีปลุกเสกอันยิ่งใหญ่ของวัด       โดยได้นิมนต์พระคุณเจ้าร่วมสมัยหลายรูปมาร่วมพิธี       เช่น ลพ.เงิน วัดดอนยายหอม    ลพ.เต๋ วัดสามง่าม            โดยพระองค์ทรงเป็นประธาน   และได้มอบให้กับ       ผู้ร่วมสมทบทุนบริจาคทรัพย์ในกาลนั้น

                   เหรียญสมเด็จสังฆราชจวน วัดมงกุฏ สร้างปี 2511

 พิธีปลุกเสกพร้อม  กับพระกริ่งวชิรมงกุฏ เป็นพิธีพุทธาภิเษกที่ใหญ่มาก    เพราะปลุกเสกกันถึง 9 วัน 9 คืน

                   สำหรับพิธีเททอง  หล่อพระกริ่ง  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่9 ทรงมาดำเนินการเททองเอง

                   ส่วนการปลุกเสก    มียอดพระคณาจารย์ที่เก่งๆมากมาย มาร่วมงานนี้กันอย่างคับคั่ง      เช่น หลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ หลวงพ่อเทียม หลวงพ่อกี๋ หลวงพ่อนอ หลวงปู่นาค วัดระฆัง หลวงพ่อโด่ วัดนามะตูม หลวงพ่อเส่ง วัดกัลยา หลวงพ่อทอง วัดก้อนแก้ว หลวงพ่อเฮี้ยง วัดป่า หลวงพ่อเงิน วัดดอนยายหอม หลวงพ่อน้อย เป็นต้น

                   ตอนนี้คนรู้ประวัติของพระชุดนี้กันมาก  ทำให้ปัจจุบันพระชุดนี้มีคนเก็บเข้ารังกันหมด  โดยเฉพาะพระกริ่งวชิรมงกุฏ ที่ถูกจัดอยู่ในทำเนียบพระที่เกี่ยวข้องกับในหลวง

ประวัตการสร้าง

-เมื่อ พ.ศ. 2511 เป็นปีที่วัดมกุฎกษัตริยารามฯ มีอายุครบ 100 ปี และเจ้าพระคุณสมเด็จพระสังฆราช (อุฏฐายีมหาเถระ) มีพระชนมายุครบ 70 พรรษา

                   ทางคณะกรรมการวัด  ได้จัดงานฉลองวัด   และฉลองพระชนมายุถวายและได้กราบบังคมทูลเชิญ           พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่9 ทรงเสด็จพระราชดำเนิน     ทรงเททองหล่อพระพุทธรูป , พระกริ่ง ,พระชัยวัฒน์ และเหรียญพระรูปสมเด็จพระสังฆราช    "จวน" (อุฏฐายีมหาเถระ)

พระเกจิอาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิที่ได้รับอาราถนาทำพิธีปลุกเสกและนั่งปรก จานวน 100 รูป อาทิเช่น

-พ่อท่านคล้าย วัดจันดี นครศรีธรรมราช

-พระอาจารย์ฝั้น วัดป่าอุดมสมพร สกลนคร

-พระอาจารย์มหาบัว วัดป่าบ้านตาด อุดรธานี

-หลวงพ่อเงิน (พระราชธรรมาภรณ์) วัดดอนยายหอม นครปฐม

-หลวงพ่อขอม วัดไผ่โรงวัว สุพรรณบุรี

-หลวงปู่โต๊ะ วัดประดู่ฉิมพลี กรุงเทพ ฯ

และพระอาจารย์ทิม วัดช้างให้ ปัตตานี เป็นต้น

ชนวนโลหะสุดยอด

-เนื่องจากวัดมงกุฎกษัตริยาราม เป็นวัดที่พระมหากษัตริย์ (พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฏ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4) ทรงสร้างเป็นพระอารามหลวง มีอายุยั่งยืนมาหลายปี ยังไม่เคยสร้างของที่ระลึกเป็นส่วนพระอารามหรือส่วนพระองค์เลย

                   การสร้างในครั้งนี้จึงเป็นครั้งหนึ่งครั้งเดียวเท่านั้น จึงได้เสาะแสวงหาเนื้อชนวนโลหะที่ดีที่สุดเท่าที่จะหาได้ ซึ่งบรรดาเจ้าคณะและเจ้าอาวาส พร้อมทั้งพระเกจิอาจารย์ทั่วราชอาณาจักรกว่า 500 องค์ จึงยินดีถวายโลหะที่ปลุกเสกไว้แล้วและเป็นส่วนที่ยังเหลืออยู่ หรือที่ลงอักขระยันต์ในแผ่นโลหะถวาย   ให้เพื่อเป็นส่วนผสมใหม่  โดยประสงค์จะให้พระที่สร้างขึ้นในครานี้เพียบพร้อมด้วยคุณสมบัติทุกประการและการสัตยาธิษฐาน แผ่นโลหะ   ที่ลงคาถาอาคมเลขยันต์ ซึ่งนำมาเป็นส่วนผสมใน            การหล่อหลอมเป็น "พระวชิรมงกุฏ" และเหรียญรูปพระสังฆราชในครั้งนี้ พระเถระและพระเกจิอาจารย์ได้ตั้งสัตยาธิษฐานให้เกิดคุณานุภาพต่างๆ ดังนี้

1. เพื่อให้เป็นมหาอุต

2. เพื่อให้แคล้วคลาด

3. เพื่อให้อยู่ยงคงกระพัน

4. เพื่อให้คุ้มกันอันตราย

5. เพื่ให้มีเมตตามหานิยม

6. เพื่อให้มีโชคลาภ

7. เพื่อให้เกิดสวัสดิมงคล

8. เพื่อให้เกิดชนะศัตรู

9. เพื่อให้แล้วแต่อธิษฐาน

                   ตั้งแต่อดีตจวบปัจจุบัน วัดมงกุฎกษัตริยาราม มีศิษยานุศิษย์และพุทธศาสนิกชน   ที่เคารพนับถืออยู่ทั่วราชอาณาจักร      จึงเป็นเรื่องสมควรอย่างดียิ่งที่ได้มีการสร้างพระพุทธรูปบูชา  ,พระกริ่ง  ,พระชัยวัฒน์       และเหรียญรูปสมเด็จพระสังฆราช เพื่อเป็นอนุสรณ์       และเป็นที่เคารพสักการะสำหรับปวงชนชาวไทย ตราบชั่วลูกชั่วหลานสืบไป  พระดี พิธีใหญ่ อนาคตไกลค่ะ

www.Luxuryhruhra.com ขอขอบคุณ  ข้อมูลบางส่วนจากคุณ Maew Amulet ไว้ ณ ที่นี้ด้วยค่ะ.