พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าเนื้อชิน

                เมืองพิจิตร ได้ชื่อว่าเป็นเมืองของนักรบมาแต่โบราณ เป็นเมืองหน้าด่านที่ต้านรับศึกหลายด้าน ดังนั้น พระเครื่องของเมืองนี้จึงต้องมีพุทธคุณด้านคงกระพันชาตรีโดยตรง ในสมัยเก่าก่อน มีเรื่องเล่าขานกันมาถึง ๒ พระมหากษัตริย์มหาราช ที่ทรงกู้เอกราชของชาติไทยว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงนำพระเครื่องของเมืองพิจิตรติดพระองค์ตลอดเวลายามออกศึกสงคราม โดยทรงติดไว้ที่พระมาลา (หมวก) และจากภาพวาดในปัจจุบันของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ที่ชาวไทยหลายบ้านเรือนมีไว้สักการบูชาทั่วไป ปรากฏว่า ที่พระมาลาของพระองค์ก็มี พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า ให้เห็นเช่นกัน ดังเช่นภาพ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กรุงธนบุรี เข้าพิธีพุทธาภิเษก “พระชัยมาลา” ฉลองบูรณะศาลของพระองค์ที่ จ.ตาก เมื่อวันที่ ๑๗ เมษายน ๒๕๔๙

                สาระสังเขปในประวัติของทั้ง ๒ พระองค์ ทำให้เชื่อถือศรัทธากันมาว่า พระเมืองพิจิตร จัดเป็นพระที่ดุจดั่งเพชรน้อยเม็ดงามพิมพ์ “เม็ดข้าวเม่า” พิมพ์นี้ คือ พระชัยมาลา พระกู้ชาติ คู่ ๒ มหาราชของไทย พระเครื่องของเมืองพิจิตร แตกกรุออกมาหลายกรุ เป็นเมืองที่มีพระพิมพ์ต่างๆ เหมือนพระเมืองอื่นๆ ผิดแต่พระส่วนใหญ่ของเมืองพิจิตรมักจะมี ขนาดเล็ก และ จิ๋ว ซึ่งได้รับความนิยมมากกว่าพระขนาดใหญ่

                พระเมืองพิจิตร ที่พบมีทั้งที่ทำด้วยเนื้อชินเงิน และเนื้อดิน สร้างในสมัยสุโขทัย จนถึงสมัยอยุธยาตอนปลาย พระเมืองพิจิตร ทุกพิมพ์และทุกกรุ มีชื่อเสียงทางด้านแคล้วคลาด และคงกระพันชาตรี ที่โด่งดังที่สุดตลอดกาลและสร้างชื่อลือเลื่องมาตั้งแต่โบราณให้เมืองพิจิตร คือ พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ซึ่งเป็นวัดหลวง สร้างในสมัยสุโขทัยตอนปลาย อยู่ในบริเวณพระราชวังโบราณ หรือที่เรียกกันว่า บริเวณเมืองเก่า ในปัจจุบัน

                พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า เนื้อชินเงิน ต้นตำรับ พระเล็กจิ๋วแต่แจ๋ว ด้วยพุทธคุณด้านมหาอุด คงกระพันชาตรี แคล้วคลาดปลอดภัย ซึ่งอาจารย์ยุคโบราณได้สร้างไว้โดยเน้นความเล็กจิ๋ว เพื่อสะดวกในการพกพา หรือซ่อนไว้ในตัวอย่างมิดชิด ยามที่ต้องออกรบในศึกสงคราม ด้วยขนาดองค์พระสูงประมาณ ๑.๕ ซม.กว้างประมาณ ๐.๘ ซม.เท่านั้น

                คนสมัยก่อนเชื่อกันว่า เนื้อพระพิจิตร มีส่วนผสมของ เหล็กน้ำพี้ ซึ่งเป็นเหล็กน้ำดี มีคุณวิเศษในตัวเอง พุทธลักษณะ พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า พิมพ์แขนหักศอก องค์พระปางสมาธิ ประทับนั่งบนฐานหมอนปีก พิมพ์ทรงเป็นรูปวงรี ด้านหลังเป็นลายผ้า นอกจาก พิมพ์แขนหักศอก แล้วยังมี พิมพ์แขนกลม พิมพ์ฐานขีด พิมพ์สามเหลี่ยมหน้าจั่ว พิมพ์ไม่มีฐาน ทั้งหมดนี้ขุดพบจากกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.พิจิตร

                นอกจาก พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า แล้วก็ยังมี พระพิจิตรหน้าวัง พระพิจิตรผงดำ พระพิจิตรนาคปรก ฯลฯ ล้วนมีอานุภาพความศักดิ์สิทธิ์ในทางเดียวกัน

               เอกลักษณ์ของ พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า ทุกพิมพ์ เป็นพระที่สร้างด้วยเนื้อชินเงิน บางองค์แก่เนื้อตะกั่ว และมีขนาดเล็กมากๆ ชายไทยนิยมบูชาประจำกาย บางท่านแอบเหน็บซ่อนไว้อย่างมิดชิด ถ้าตกหล่นหรือหลงลืมมักจะหายได้ง่าย จนได้รับการขนานนามในวงการพระเครื่องว่า เป็นพระชุด “จิ๋วแต่แจ๋ว” ที่มีราคาแพงสุดๆ

                ในกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ของ จ.พิจิตร ต้องยกให้ พระพิจิตร พิมพ์แขนกลม ถือว่าเป็นพิมพ์นิยมที่สุด จึงมีราคาสูงกว่าพิมพ์อื่นๆ พึงระลึกไว้เสมอว่า พระพิจิตร องค์เล็กจิ๋วแต่แจ๋ว ทุกพิมพ์ ของแท้ หายากมากๆ เช่าหากันหลายหมื่นถึงหลักแสน ที่เห็นวางขายองค์ละไม่กี่ร้อยกี่พันบาท ฟันธงได้เลยว่า ปลอม แน่นอน เพราะความต้องการมีสูง นักสร้างพระปลอมจึงผลิต พระฝีมือ ออกมาวางขายกันเกลื่อน ผู้สนใจ พระพิจิตร ของแท้ ต้องติดต่อกับนักสะสมพระสายนี้โดยเฉพาะเท่านั้น